KARTA PRAW I OBOWIĄZKÓW PACJENTA
SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO IM. J. DIETLA W KRAKOWIE

I. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
2. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej i służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, udzielanych przez lekarzy, pielęgniarki i pozostały personel medyczny z należytą starannością zgodnie z zasadami etyki zawodowej.
3. Pacjent ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.
4. Pacjent ma prawo do natychmiastowego uzyskania  świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia.
5. Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych:

• lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie,
• pielęgniarka zasięgnęła opinii innej pielęgniarki.

1. Lekarz może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że żądanie jest bezzasadne. Zasada ta dotyczy również pielęgniarki.
2. Pacjent ma prawo do bezpłatnych środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, jeżeli są one konieczne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia.

II. Prawo pacjenta do informacji

1. Pacjent ma prawo do uzyskania od lekarza przystępnej informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.
2. Pacjent ma prawo nie być informowanym w wyżej wskazanym zakresie, jeżeli przedstawi wyraźnie takie życzenie.
3. Pacjent ma prawo wskazać osoby upoważnione do uzyskiwania informacji o jego stanie zdrowia oraz uzyskiwania jego dokumentacji medycznej, jak również odmówić wskazania takiej osoby.
4. Osoba upoważniona przez pacjenta do otrzymywania informacji o stanie pacjenta ma prawo do niezwłocznego otrzymania informacji od lekarza prowadzącego/dyżurnego o nagłym pogorszeniu stanu zdrowia pacjenta powodującego zagrożenie życia lub informacji o jego śmierci. Adnotację o ww. zdarzeniu lekarz umieszcza w dokumentacji medycznej.
5. Pacjent ma prawo do uzyskania od pielęgniarki przystępnej informacji  o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich.
6. Pacjent ma prawo do informacji o zamiarze odstąpienia przez lekarza od jego leczenia i wskazania przez tego lekarza możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub placówki udzielającego świadczeń zdrowotnych.
7. Pacjent ma prawo do informacji o prawach pacjenta udostępnionej w formie pisemnej w miejscach ogólnodostępnych oraz o regułach ograniczania tych praw.
8. Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez Szpital oraz o ich cenniku w przypadku świadczeń pełnopłatnych, a w odniesieniu do świadczeń ambulatoryjnych o godzinach i miejscach ich udzielania oraz imionach i nazwiskach osób udzielających świadczeń.
9. Pacjent podczas pobytu w Szpitalu ma prawo do możliwości identyfikowania osób sprawujących nad nim opiekę, co najmniej w zakresie imienia i nazwiska oraz statusu zawodowego.

III. Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych

1. Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez personel Szpitala, w tym osoby udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, w szczególności odnośnie jego stanu zdrowia.
2. Zachowanie tajemnicy nie obowiązuje, jeżeli:

• tak stanowią przepisy odrębnych ustaw
• pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyrażą zgodę na ujawnienie tajemnicy
• zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób
• zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym
  w udzielaniu tych świadczeń

1. Osoby wykonujące zawód medyczny są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta.

IV. Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych

1. Pacjent (lub przedstawiciel ustawowy pacjenta całkowicie ubezwłasnowolnionego bądź niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody) ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji  o stanie zdrowia, proponowanych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania.
2. Zgoda lub sprzeciw mogą być wyrażone ustnie albo przez takie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę (lub jej brak) poddania się proponowanym świadczeniom.
3. W przypadku proponowania metody diagnostyki lub leczenia stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgodę na jej zastosowanie lub sprzeciw pacjent wyraża w formie pisemnej.
4. Badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez jego zgody jest dopuszczalne, jeśli pacjent wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić świadomej zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym.
5. Pacjent ma prawo do udzielenia zgody bądź jej odmowy na przeprowadzenie badania, zabiegu pielęgniarskiego lub fizjoterapeutycznego przez kształcących się. Badanie czy zabieg wykonywany jest przez osobę kształcącą się wyłącznie w obecności osób uprawnionych do udzielania świadczeń medycznych. Pacjent ma prawo do uzyskania informacji o prowadzonych w szpitalu zajęciach dydaktycznych dla uczniów i studentów kierunków medycznych.
6. Pacjent ma prawo uczestnictwa w eksperymencie medycznym (badanu klinicznym) po wyrażeniu zgody w formie pisemnej, po wcześniejszym uzyskaniu wyczerpujących informacji dotyczących jego istoty, znaczenia, skutków i ryzyka związanego z badaniem. Uczestnik eksperymentu może w każdym czasie bez konsekwencji dla siebie wycofać się z badania klinicznego.

V. Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta

1. Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności osobistej, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych.
2. Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności. W stanie terminalnym pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień.
3. Pacjent ma prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu mu świadczeń zdrowotnych. Brak zgody na obecność osoby bliskiej może nastąpić w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta.
4. Osoby z personelu szpitalnego, inne niż osoby bezpośrednio udzielające pacjentowi świadczeń zdrowotnych, mogą uczestniczyć w udzielaniu tych świadczeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do ich zrealizowania. Uczestnictwo, a także obecność innych osób, których obecność nie jest niezbędna, wymaga zgody pacjenta oraz osoby udzielającej świadczenia medycznego.
5. Pacjent ma prawo do wyrażenia osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego sprzeciwu na wykonanie sekcji jego zwłok, jeżeli nie jest to wymagane przez obowiązujące przepisy prawa.
6. Pacjent ma prawo do wyrażenia sprzeciwu na pobranie po śmierci komórek, tkanek i narządów oraz cofnięcie tego sprzeciwu w każdym czasie.

VI. Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej

1. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Szpital udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, zgodnie z zasadami określonymi odrębnym zarządzeniem Dyrektora Szpitala.
2. Po śmierci pacjenta, prawo dostępu do dokumentacji medycznej ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia.
3. Przy wypisie ze Szpitala po zakończeniu leczenia lub wypisie na własne żądanie pacjent ma prawo do otrzymania oryginału i jednej kopii karty informacyjnej z leczenia szpitalnego z podaniem rozpoznania w języku polskim.

VII. Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza

1. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy może wnieść sprzeciw wobec wydanej przez lekarza opinii albo orzeczenia o stanie zdrowia, jeżeli opinia albo orzeczenie ma wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
2. Sprzeciw wnosi się do komisji lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta.

VIII. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego

1. Pacjent ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami, szczególnie z członkami najbliższej rodziny, opiekunami prawnymi lub faktycznymi. Za realizację tego prawa może być pobierana opłata zgodnie z cennikiem ustalonym przez Dyrekcję Szpitala.

Pacjent ma również prawo do odmowy kontaktu z osobami wymienionymi wyżej.

Prawo pacjenta do kontaktu osobistego nie może:

1. zaburzać normalnej pracy Szpitala (Oddziału)
2. utrudniać udzielania świadczeń zdrowotnych
3. naruszać praw innych pacjentów, szczególnie prawa do poszanowania intymności, ciszy i spokoju

Prawo pacjenta do kontaktu osobistego może być ograniczone ze względu na:

1. możliwości organizacyjne Szpitala (Oddziału)
2. wystąpienie zagrożenia epidemicznego
3. bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów

1. Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, rozumianej jako opieka wykraczająca poza udzielanie świadczeń zdrowotnych przez personel Szpitala. Opieka ta może być wykonywana w trakcie hospitalizacji przez osobę bliską lub osobę wskazaną przez pacjenta. Za sprawowanie dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez wykwalifikowany personel Szpitala może być pobierana opłata zgodnie z cennikiem ustalonym przez Dyrekcję Szpitala.

IX. Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej

1. Pacjent  ma prawo do opieki duszpasterskiej, łącznie z umożliwieniem uczestnictwa w obrzędach religijnych organizowanych na terenie Szpitala, której koszty ponosi Szpital. Wykaz numerów telefonów i adresów duszpasterzy poszczególnych wyznań jest dostępny w każdym oddziale.
2. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia Szpital umożliwia, na życzenia  pacjenta lub jego opiekuna, kontakt z duchownym jego wyznania.

X. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie

1. Pacjent ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie zgodnie z zasadami określonymi odrębnym Zarządzeniem Dyrektora Szpitala. Koszt realizowania tego prawa ponosi Szpital.

XI. Prawo pacjenta do skargi

1. Pacjent lub osoba reprezentująca jego prawa, jeżeli uzna, że wymienione wyżej prawa zostały naruszone, może:
   1. zwrócić się w trybie skargi ustnie lub na piśmie z interwencją do bezpośredniego przełożonego osoby udzielającej świadczenia zdrowotnego,
   2. zwrócić się w trybie skargi ustnie lub na piśmie do Dyrektora Szpitala poprzez Pełnomocnika ds. Praw Pacjenta powołanego przez Dyrektora,
   3. w razie niezadowalającego załatwienia skargi, może zwrócić się o jej rozpatrzenie do Działu Skarg i Wniosków Małopolskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia lub do Biura Rzecznika Praw Pacjenta przy Ministerstwie Zdrowia,
   4. jeżeli naruszenie prawa dotyczyło braku należytej staranności w wykonywanej praktyce medycznej, popełnionych błędów w leczeniu, postępowania sprzecznego z zasadami etyki zawodowej, pacjent może zwrócić się do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, który działa przy Okręgowej oraz Naczelnej Izbie Lekarskiej oraz Okręgowej oraz Naczelnej Izbie Pielęgniarek i Położnych,
   5. wystąpić z wnioskiem do małopolskiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych o ustalenie zdarzenia medycznego w przypadku zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta będącego następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną:

1. diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby,
2. leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego,
3. zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.

W przypadku śmierci pacjenta, prawo do złożenia wniosku mają jego spadkobiercy. Szczegółowe zasady określa ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

1. skierować sprawę do sądu, jeżeli w wyniku działania lub zaniechania Szpitala lub osoby sprawującej opiekę nad pacjentem naruszono dobro osobiste lub wyrządzono szkodę materialną w rozumieniu kodeksu cywilnego, natomiast gdy zachodzi podejrzenie, że zdarzenie ma związek z czynem karalnym pacjent ma prawo złożyć skargę do prokuratury.

XII. Szczegółowe prawa i obowiązki pacjenta wymagającego diagnostyki obrazowej z zastosowaniem promieniowania jonizującego

1. Pacjent wymagający diagnostyki obrazowej z zastosowaniem promieniowania jonizującego ma prawo do optymalnej ochrony radiologicznej poprzez:

1. ograniczenie liczby projekcji, czasu ekspozycji oraz wiązki promieniowania padającej na ciało pacjenta do wartości niezbędnej dla uzyskania żądanej informacji diagnostycznej,
2. stosowanie osłon osobistych chroniących przed promieniowaniem części ciała i narządy pacjenta nie będące przedmiotem badania, a w szczególności znajdujące się w obrębie wiązki pierwotnej promieniowania, jeżeli nie umniejsza to diagnostycznych wartości wyniku badania.

1. Kobieta w ciąży ma prawo do maksymalnej ochrony płodu przed ekspozycją na promieniowanie poprzez właściwą technikę badania oraz stosowanie właściwych osłon osobistych na okolicę brzucha i miednicy (wykonywanie badań rentgenodiagnostycznych u kobiet w ciąży jest ograniczone do niezbędnych przypadków, jeżeli nie mogą być one wykonane po rozwiązaniu),
2. Kobieta w ciąży ma prawo do pisemnej informacji o rodzajach zagrożeń dla zarodka lub płodu i poziomie ryzyka ich wystąpienia.
3. Osoby uczestniczące w czasie badania celem podtrzymania pacjenta mają prawo do informacji o sposobie postępowania (zapewniającym maksymalną ochronę radiologiczną) oraz ryzyku radiacyjnym.
4. Pacjent wymagający diagnostyki obrazowej z zastosowaniem promieniowania jonizującego, w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia powikłań zobowiązany jest do poinformowania osoby wykonującej badanie o swoim stanie zdrowia: ciąży; uczuleniach na leki, środki cieniujące oraz pokarmy; przyjmowanych lekach; klaustrofobii, itp.
5. Kobiety w okresie płodności poddawane radiologii zabiegowej w przypadku nierozpoznanej ciąży zobowiązane są do przeprowadzenia testu ciążowego przed wykonaniem zabiegu.

XIII. Obowiązki pacjenta

Pacjent jest obowiązany do:

1. Przestrzegania obowiązujących przepisów prawa i regulaminów Szpitala.
2. Przekazania przy przyjęciu do Szpitala ubrania i obuwia do magazynu szpitalnego.
3. Przestrzegania rozkładu dnia w oddziale w którym jest hospitalizowany.
4. Stosowania się do zaleceń lekarskich, pielęgniarskich oraz innego personelu medycznego Szpitala.
5. Nie przyjmowania leków ani poddawania się jakimkolwiek zabiegom medycznym bez zlecenia lekarza prowadzącego bądź lekarza dyżurnego. Za prawidłowy proces leczenia pacjentów w oddziale odpowiedzialny jest lekarz prowadzący i ordynator.
6. Przestrzegania diety ustalonej przez lekarza prowadzącego oraz nie podawania posiłków i napojów przyniesionych spoza Szpitala innym pacjentom.
7. Przestrzegania higieny/czystości osobistej stosownie do stopnia jego sprawności.
8. Przebywania w przeznaczonych do tego miejscach w porze obchodów lekarskich, dokonywania zabiegów i opatrunków oraz w porze posiłków.
9. Informowania pielęgniarki dyżurnej o każdorazowym opuszczeniu Oddziału.
10. Pacjent może przebywać poza terenem Szpitala tylko za pozwoleniem lekarza prowadzącego lub lekarza dyżurnego
11. Szanowania praw innych pacjentów, w szczególności prawa do intymności oraz prawa do spokoju niezbędnego w trakcie leczenia i rehabilitacji.
12. Stosowania się do bezwzględnego zakazu palenia tytoniu, picia alkoholu oraz używania środków odurzających na terenie Szpitala, którego nieprzestrzeganie może skutkować wypisaniem pacjenta ze Szpitala, pod warunkiem, że nie zachodzi obawa, że zaprzestanie udzielania świadczeń może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia.
13. Przestrzegania ciszy nocnej w Oddziale.
14. Szanowania wyposażenia i pomieszczeń Szpitala.
15. Przestrzegania zasad korzystania ze sprzętu przeciwpożarowego.
16. Korzystania z dźwigów szpitalnych zgodnie z zasadami bezpiecznego użytkowania.
17. Przestrzegania zakazu manipulowania przy aparatach i urządzeniach leczniczych, elektrycznych i grzewczych nie przeznaczonych do użytkowania przez pacjentów.
18. Ponoszenia kosztów związanych z usunięciem szkody powstałej z winy pacjenta.

Podstawy prawne:

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
3. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
5. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
6. Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich.
7. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.
8. Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych.
9. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
10. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej.
11. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne.
12. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.
13. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe.
14. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania.
16. Kodeks Etyki Lekarskiej z 1991 r., znowelizowany w 2003 r.
17. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczypospolitej Polskiej z 2003 r.

Dane kontaktowe do Pełnomocnika Dyrektora d/s Praw Pacjenta

email: b.jopek(at)szpitaldietla.pl

tel. 12/6876375